اعلام حریق ساختمان و نکات مهم آن
یکی از اقدامات ایمنی بسیار مهم و ضروری که می تواند از بروز آتش سوزی در ساختمان جلوگیری کند، نصب سیستم اعلام حریق ساختمان است. تجهیزات به کار رفته در سیستم اعلام حریق با دقت و سرعت عمل خود می توانند سریعا علائم آتش سوزی را در محل شناسایی کرده و با هشدار سریع، ساکنین ساختمان را از وقوع حریق آگاه سازند.
این فرایند می تواند سرعت مهار کردن حریق را چندین برابر کرده و از جان و مال انسان ها در برابر آتش محافظت کند. اما برای خرید و نصب اعلام حریق ساختمان، نکاتی وجود دارد که باید حتما به آن ها توجه کنید تا بتوانید بهترین عملکرد را از این سیستم ها شاهد باشید. در این مطلب به ارائه این نکات می پردازیم.
سیستم اعلام حریق ساختمان چیست؟
سیستم اعلام حریق متشکل از اجزایی همچون؛ کنترل پنل مرکزی، دتکتورهای تشخیص حریق (شامل دتکتور دودی، حرارتی، گازی، شعله و ترکیبی)، شستی اعلام حریق، آژیر و فلاشرهای اعلام حریق می شود. هر کدام از این اجزا برای وظیفه خاصی طراحی شده و در این سیستم قرار گرفته اند. تمامی این بخش ها به نوعی مکمل یکدیگر هستند و با انجام یک سلسله وظایف، می توانند ساکنین ساختمان را از وقوع آتش سوزی مطلع کنند.
کنترل پنل مرکزی نقش هسته اصلی این سیستم را ایفا می کند که دیگر قسمت ها همچون دتکتورها به کمک یک سری مدارات الکترونیکی به آن متصل هستند. این سیستم ها براساس نوع کاربرد، دقت و سرعت عمل، محل و شرایط نصب، انواع گوناگونی دارند. بنابراین افرادی که قصد دارند برای افزایش ایمنی ساختمان محل سکونت یا محل کار خود، یک سیستم اعلام حریق مجهز و پیشرفته خریداری کنند، باید حتما با انواع آن و روش کار هر کدام آشنا باشند.
انواع سیستم اعلام حریق در ساختمان ها
این سیستم ها به طور کل به دو گروه؛ سیستم اعلام حریق متعارف و سیستم اعلام حریق آدرس پذیر تقسیم می شوند. سیستم های متعارف بیشتر مناسب ساختمان های کوچک هستند که در زمان وقوع آتش می توان سریعا به هر قسمت آن دسترسی داشت. در این سیستم ها، هر بخش از ساختمان یک زون مجزا در نظر گرفته می شود تا سیستم پس از تشخیص حریق بتواند منطقه یا زون درگیر حریق را به آتش نشانان یا ساکنین اعلام کند.
اما سیستم اعلام حریق آدرس پذیر در این مورد کمی دقیق تر عمل می کند. در این سیستم تمامی دتکتورها دارای نشان یا شماره مخصوص هستند که در زمان وقوع آتش سوزی، شماره دقیق دتکتور روی پنل مرکزی مشخص می شود. این موضوع به آتش نشانان کمک می کند تا سریعا خود را به محل دقیق آتش سوزی رسانده و سریع تر آتش را مهار کنند.
نکات مهم در انتخاب سیستم اعلام حریق ساختمان
ساختمان ها از نظر موقعیت، معماری، قدمت (سن ساختمان)، تعداد طبقات، میزان تردد و رفت و آمد، کاربری و… به گروه های مختلفی تقسیم می شوند. ما انواع ساختمان تجاری، اداری، مسکونی، فروشگاهی، تفریحی و… داریم که هر کدام شرایط مخصوص به خود را دارند. بنابراین شما برای تجهیز کردن این ساختمان ها به سیستم اعلام حریق باید به خوبی الزامات هر ساختمان را بدانید.
نصب سیستم توسط تکنسین های مربوطه
این موضوع از عهده افراد عادی بر نمی آید. در واقع نکته مهم همینجاست که انتخاب، نصب و راه اندازی سیستم اعلام حریق ساختمان باید حتما توسط تکنسین های مربوطه انجام شود. کارشناسان قطعا قبل از هر اقدامی برای نصب این سیستم ها، شرایط ساختمان را بررسی و آنالیز می کنند. اینگونه می توان مطمئن شد که مجتمع اداری یا مسکونی دقیقا به چه نوع سیستم اعلام حریقی نیاز دارد.
به عنوان مثال؛ برای ساختمان های تجاری و مسکونی که نهایتا تعداد واحدهای آن ها به زیر 20 عدد می رسد، می توان از سیستم اعلام حریق متعارف استفاده کرد. البته با رعایت تمامی الزامات و استانداردهای نصب. اما در مقابل برای خابگاه های دانشجویی، خابگاه های عمومی، زائرسراها و… که تعداد اتاق های آن ها بیش از 12 عدد بوده یا تعداد تخت ها در آن ها از 25 تخت تجاوز می کند، بهتر است از سیستم اعلام حریق آدرس پذیر استفاده شود.
این ها یک سری مثال های واضح و مشخص هستند که می توانند اهمیت نوع ساختمان را در انتخاب سیستم اعلام حریق مناسب نشان دهند. تمامی ساختمان ها با شرایط زیر باید حتما به سیستم اعلام حریق مجهز شوند:
- ساختمان های تجاری با متراژ بیش از 500 متر مربع که به صورت تک واحده کنار هم ساخته می شوند و ورودی مشترکی ندارند.
- ساختمان های تجاری با متراژ 300 متر مربع با ورودی مشترک
- تمامی ساختمان ها با بیش از 3 طبقه
- ساختمان هایی با بیش از 5 واحد
نکات مهم در نصب اعلام حریق ساختمان
همانطور که اشاره کردیم، نصب و راه اندازی سیستم اعلام حریق نیاز به تخصص و مهارت بالا دارد. زمانی که این کار به افراد کارشناس و باتجربه سپرده می شود، می توان اطمینان حاصل کرد که سیستم اعلام حریق در زمان وقوع آتش سوزی عملکرد درستی از خود به نمایش می گذارد. اما به دلیل اهمیت این موضوع و نقش این سیستم در ایمنی ساختمان ها بهتر است یک سری نکات را در خصوص نصب سیستم اعلام حریق بدانید. این نکات به شرح زیر هستند:
- تهیه کردن نقشه ساختمان و بررسی تمام بخش ها و طبقات آن برای زون بندی
- در نظر گرفتن یک زون مجزا برای هر بخش از ساختمان در سیستم اعلام حریق
- مطالعه دقیق قوانین، مقررات و استانداردهای در نظر گرفته شده برای سیستم اعلام حریقی که قرار است در ساختمان نصب شود.
- مطالعه نکات ایمنی مربوط به نصب و راه اندازی سیستم اعلام حریق از طریق دفترچه راهنمای آن
- سیم کشی اصولی سیستم اعلام حریق براساس نقشه آن (نقشه سیم کشی در سیستم های اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر متفاوت است.)
مقاله مرتبط: لوازم جانبی سیستم اعلام حریق کدامند؟
هزینه سیستم اعلام حریق در ساختمان
در خصوص هزینه سیستم این سیستم، قاعدتا نمی توان اظهارنظر دقیقی داشت. این سیستم ها انواعی گوناگونی دارند، شرایط نصب، راه اندازی و اجرای آن ها متفاوت از یکدیگر است، شرایط هر ساختمان نیز کاملا متفاوت از دیگری است و ممکن است برخی از ساختمان به تجهیزات آتش نشانی بیشتری نیاز داشته باشند.
بنابراین نمی توان به صورت کلی برآوردی در این خصوص داشت. کارشناسان پس از ارزیابی شرایط ساختمان، تعیین می کنند که چه نوع سیستم اعلام حریقی برای ساختمان مناسب است، چه پیچیدگی هایی در نصب آن وجود دارد و امکانات و ضوابط کار با آن به چه صورت است. همچنین مواردی همچون تست، تعمیر و نگهداری از سیستم و تجهیزات اعلام حریق نیز در این هزینه ها موثر خواهند بود.
