نحوه نصب بوستر پمپ آتش نشانی و نکات طراحی و معیار عمل آن

بوستر پمپ آتش نشانی که جزئی از تجهیزات آتش نشانی است، برای افزایش فشار آب و جریان یافتن آن در لوله کشی آتش نشانی نصب می‌شود. در ساختمان‌های چند طبقه و مرتفع، آب با فشار کمی جریان می‌یابد. بوستر پمپ در مسیر لوله کشی مکش ایجاد کرده و فشار لازم را تامین می‌کند. در این مطلب به نحوه نصب بوستر پمپ آتش نشانی خواهیم پرداخت. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.

ویژگی بوستر پمپ آتش نشانی

بوستر پمپ آتش نشانی و آب رسانی باهم تفاوت دارند. بوستر پمپ آب رسانی تقریبا به صورت روزانه فعالیت دارد اما بوستر پمپ آتش نشانی دائما فعال نیست. منبع تحت فشار بوستر پمپ آتش نشانی نسبت به آب رسانی ظرفیت کمتری دارد و در راه اندازی آن از درایو استفاده نمی‌شود. بوستر پمپ آتش نشانی به صورت دور ثابت راه اندازی می‌شوند و  برای ظرفیت‌های بالا به صورت خود سرویس هستند. موارد گفته شده هزینه های نصب بوستر پمپ آتش نشانی را کاهش می‌دهد.

در راه اندازی بوستر پمپ آتش نشانی، میزان فشار را در انشعابات لوله کشی کم می‌شود و پمپ‌ها با حداکثر توان شروع به فعالیت می‌کنند. فعالیت تا جایی ادامه می‌یابد که به میزان فشار به عدد تنظیم شده برسد و سپس فرمان اتمام کار اعمال و دستگاه خاموش شود.

مثالی از ویژگی بوستر پمپ آتش نشانی

برای درک بهتره از نحوه فعالیت و نحوه نصب بوستر پمپ آتش نشانی، به مثال زیر توجه کنید. بوستر پمپی را تصور کنید که دارای 3 پمپ است. بر روی هر شبکه لوله کشی ساختمان چند دستگاه کنترل کننده فشار نصب می‌شود. روی برد بوستر پمپ، نمایشگر فشار آنالوگ قرار داده می‌شود. پس از کاهش فشار بر روی خروجی دستگاه پمپ اول شروع به فعالیت می‌کند. زمانی که توان پمپ به 5 اسب بخار رسید فعالیت آن به شکل ستاره مثلث به راه انداخته می‌شود. در صورتی که میزان فشار کمتر از عدد تنظیم شده باشد پس از گذشت زمان کوتاه، پمپ دوم فعالیت را آغاز می‌کند و به همین ترتیب به پمپ سوم ختم می‌شود. هر پمپ دارای یک پرشر سوییچ است که خاموش و روشن بودن پمپ به آن وابسته است و توسط سوییچ مربوطه تنظیم می‌شود.

طریقه نصب پمپ آتش نشانی

برای راه اندازی بوستر پمپ انتخابگر و سوییچ‌هایی که خاموش هستند را روشن کنید و از اتصال برق ورودی به آن مطمئن باشید. شیرهای ورودی به پمپ باید باز باشند و کلید پمپ نیز باید کاملا هواگیری شود. پس از اطمینان از کار کردن درست بوستر پمپ شیرهای ورودی را باز کنید. کار کردن پمپ به صورت خشک ممکن است سبب صدماتی به آن شود.

هنگام نصب بوستر پمپ به میزان برق ورودی به دستگاه که روی صفحه اطلاعات الکتریکی آن قرار داده شده است توجه کنید.

نکات مهم نصب بوستر پمپ

• برای اینکه دستگاه کارکرد بهتر و عمر طولانی داشته باشد، قطعات درون آن باید در شرایطی با دمای استاندارد فعالیت داشته باشند. با توجه به جدول فهرست دمای دستگاه، میزان دمای لازم را در جو اطراف بوستر پمپ فراهم کنید.
• کارشناسان باید گیره‌های دستگاه را به دقت بررسی کرده و از عدم نفوذ آب به آن اطمینان حاصل کنند.
• بوستر پمپ در برابر اتصالات کوتاه ایمنی دارد و شامل یک سوییچ برای فعال کردن دستی و خودکار است. این وسیله برای تنظیم و فعالیت سیستم خود دارای صفحه کنترل الکترونیکی است و از این طریق فرمان‌های لازم را اعمال می‌کند.
• در صورت هشدار برای خطا استارت، دکمه استارت دستی فعال می‌شود و از این طریق می‌توان دستگاه را فعال کرد. زمان سنج آن از نوع کلی و مقطعی است و برای چک کردن دمای آب و روغن، دماسنج دارد. علاوه بر آن امکان اندازه گیری فشار روغن از طریق میله اندازه گیری وجود دارد. هم‌چنین سوخت دستگاه با میله مخصوص قابل اندازه گیری است.
• هنگام بستن سنسور فشار احتیاط کامل را انجام دهید. زیرا در صورتی که به درستی بسته نشود در فعالیت بوستر پمپ اختلال ایجاد می‌کند.

چیدمان بوستر پمپ

انواع مختلفی برای چیدمان بوستر پمپ وجود دارد که به آن اشاره خواهیم کرد:

تک پمپ: الکترو پمپ و پمپ تک دیزل

دو پمپ: دو الکترو پمپ، تک دیزل پمپی + یک الکترو پمپی

چند پمپ: دو دیزل پمپ + یک الکترو پمپ، سه دیزل پمپ

استارت و توقف دستی بوستر پمپ

هنگامی استارت دستی فعال شود همزمان قسمت تنظیم الکترونیک نیز فعال می‌گردد. در استارت فوری از باتری A و یا B که در محفظه قابل شکستن قرار دارد استفاده می‌شود. و سپس دکمه‌ های Man A و یا Man B فشرده می‌شود. پس از استارت دستی و فعال شدن موتور، دکمه تست نیز فعال می‌شود و خطای استارت را متوقف می‌کند. وقتی صفحه کنترل، موتور را فعال نشان دهد لامپ هشدار توسط دکمه تست به صورت خودکار خاموش می‌شود.

اگر دستگاه مجددا تحت فشار قرار گیرد بوستر پمپ به صورت دستی خاموش می‌گردد و هشدار _ زیر بار موتور را خاموش نکنید _ نمایش داده می‌شود. در صورتی که پمپ تحت فشار نباشد از طریق صفحه کنترلگر الکترونیک به حالت اتوماتیک رفته و سپس هشدار – زیر بار موتور را خاموش نکنید _ به نمایش درمی‌آید.

استارت و توقف اتوماتیک بوستر پمپ

هنگامی که صفحه در وضعیت اتوماتیک قرار بگیرد بوستر پمپ به صورت اتوماتیک فعال می‌گردد. و لامپ هشدار آن روشن می‌شود.

اگر لامپ هشدار ثابت باشد یعنی کلیدهای افت فشار باز و شناور پیش اندود بسته است. اما اگر لامپ هشدار چشمک زن باشد به آن معناست که کلیدهای افت فشار بسته و شناور پیش اندود باز است.

توقف اتوماتیک زمانی انجام می‌شود که دستور استارت به دلیل کلید افت فشار داده شود. در واقع پس از اینکه کلیدهای فشار بسته شدند پمپ به مدت 20 دقیقه فعالیت نمی‌کند. صفحه نمایش نیز زمان باقی مانده تا توقف را به صورت معکوس نشان می‌دهد.

نحوه محاسبه و طراحی بوستر پمپ آتش نشانی

زمانی که بحث محاسبه و طراحی یک بوستر پمپ آتش نشانی به میان می آید، نکته بسیار مهم، میزان آب مورد نیاز و همچنین فشار آن خواهد بود. در سیستم اطفاء حریق ساختمان های مسکونی به صورت معمول از جعبه های آتش نشانی و یا هوزریل استفاده خواهد شد. به کمک یک هوزریل می توان تا 800 متر مربع را در یک طبقه پوشش داد. در صورتی که نیاز به پوشش در سطح بیشتری وجود داشته باشد، از جعبه آتش نشانی استفاده می شود.

هر هوزریل در یک دقیقه چیزی در معادل 30 لیتر و یا 8 گالن آب مصرف می کند. این در حالی است که جعبه های آتش نشانی قابلیت مصرف 190 لیتر یا 50 گالن آب را در هر دقیقه دارند. طبق استانداردهای جهانی، در چنین شرایطی نیاز است تا برای محاسبه و طراحی بوستر پمپ آتش نشانی، مبنا را بر دو آتش سوزی به صورت همزمان قرار داد. از این رو نیاز به دو عدد جعبه آتش نشانی و یا دو عدد هوزریل وجود دارد. بدین صورت فشار آب خارج شده از هر نازل هوزریل چیزی برابر با 1.5 بار است. فشار خروجی از هر جعبه آتش نشانی نیز طبق استانداردهای اروپایی 3 بار و طبق استانداردهای آمریکا، 4 بار است.

نحوه محاسبه و طراحی بوستر پمپ آتش نشانی باید به گونه ای باشد که جعبه های آتش نشانی و هوزریل های نصب شده در مجتمع ها و ساختمان ها، بتوانند تا 30 دقیقه پیش از رسیدن ماموران آتش نشانی، در مقابل آتش سوزی مقاومت کنند. بدین صورت، بوستر پمپ های آتش نشانی باید بتوانند به خوبی فشار آب مورد نیاز برای مقابله با آتش سوزی را فراهم کنند. برای آشنایی بیشتر با نحوه محاسبه و طراحی بوستر پمپ آتش نشانی، باید این محاسبه و طراحی را به بخش های مختلف بوستر پمپ ها، تعمیم دهیم:

• محاسبه دبی

یک جعبه آتش نشانی قرار داده شده در ساختمان، باید دبی (Q) برابر با 50gpm در حال کار داشته باشد. از این رو برای محاسبه دبی موجود در یک ساختمان، باید تعداد جعبه های ساختمانی را در عدد 50 ضرب کنیم. برای مثال، اگر در یک ساختمان 5 عدد جعبه آتش نشانی وجود داشته باشد، دبی برابر با 5×50=250 خواهد بود.

• محاسبه هد

یکی دیگر از نکاتی که در زمان محاسبه و طراحی بوستر پمپ آتش نشانی باید مورد توجه قرار بگیرد، محاسبه  هد بوستر پمپ آتش نشانی است. برای محاسبه هد، می توان از فرمول زیر استفاده کرد:

Pt =  P1  +   P2 +   P3

در این محاسبه، P1= 1.5 × L × 0.04 افت مسیر، L برابر با طول مسیر جرکت آب از قسمت دهانه یک بوستر پمپ آتش نشانی تا بالاترین جعبه آتش نشانی موجود است که بر اساس متر محاسبه می شود. همچنین P2 برابر با فشار مورد نیاز در سر شلنگ آتش نشانی در بالاترین جعبه آتش نشانی موجود است که برابر با 42mH2O خواهد بود. P3 نیز برابر است با ارتفاع عمودی بالاترین جعبه آتش نشانی از دهانه یک بوستر پمپ آتش نشانی. p3 نیز بر اساس متر محاسبه می شود.

• محاسبه حجم مخزن

برای اینکه بتوان مخزن به کار رفته در سیستم اطفاء حریق ساختمان ها را محاسبه کنیم، تنها باید عدد دبی که برای هر بوستر پمپ آتش نشانی وجود دارد را در عدد 30 ضرب کنیم. حاصل برابر با حجم منبع خواهد بود که بر حسب گالن است.

آشنایی با بوستر پمپ های آتش نشانی

بوستر پمپ های آتش نشانی از قطعات و دستگاه هایی هستند که در سیستم اطفاء حریق مورد استفاده قرار می گیرند. به کمک این دستگاه ها می توان به سادگی فشار آب مورد نیاز را تامین کرده و از افت آن جلوگیری به عمل آورد. در هر بوستر پمپ آتش نشانی یک و یا چند الکتروپمپ به کار رفته است که به صورت موازی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. زمانی که در سیستم آب رسانی، افت فشار به وجود بیایید، این الکتروپمپ ها به نوبت روشن شده و باعث افزایش فشار خواهند شد.

ضوابط معیار عمل بوستر پمپ آتش نشانی تاکید دارد که تمامی تجهیزاتی که در یک بوستر پمپ به کار رفته است، باید بهترین عملکرد خودشان را داشته باشند. از مهمترین قطعات موجود در یک بوستر پمپ آتش نشانی می توان به پمپ اصلی، جوکی پمپ، شیرها، پرشر سوئیچ، کلکتور، فلومتر و … اشاره کرد. امروزه دستورالعمل ها و قوانین جهانی برای عملکرد هرچه بهتر بوستر پمپ های آتش نشانی وجود دارد که توجه به تمامی آن ها برای افزایش ضریب ایمنی، ضروری خواهد بود.

استانداردهای مهم بوستر پمپ های آتش نشانی

یک بوستر پمپ آتش نشانی تنها در زمانی می تواند به خوبی بهترین عملکرد خودش را به نمایش بگذارد که تمامی استانداردها و ضوابط معیار عمل را رعایت کند. امروزه استانداردهای جهانی برای نصب و طراحی این دستگاه ها در سیستم اطفاء حریق وجود دارد که ما در این قسمت قصد داریم تا به برخی از مهمترین و اصلی ترین آن ها اشاره کنیم:

• استاندارد NFPA

NFPA در واقع انجمن ملی آتش نشانی امریکا بوده که استانداردها و ضوابط بسیار سختگیرانه ای را برای بوستر پمپ های آتش نشانی وضع کرده است. رعایت تمامی استانداردهای ارائه شده از سوی این انجمن، الزامی بوده و بر تمامی استانداردهای دیگر، ارجحیت دارد. بدین صورت نیاز است تا برای ایجاد یکپارچگی و هماهنگی هرچه بهتر بین سیستم های مختلف و بوستر پمپ های آتش نشانی، به استاندارد NFPA توجه ویژه ای شود.

• استاندارد NFPA 20

این استاندارد به صورت ویژه در خصوص انواع بوستر پمپ های آتش نشانی است. تمامی استانداردها و ضوابط مهمی که در خصوص نصب، طراحی و پیاده سازی بوستر پمپ ها در سیستم اطفا حریق وجود دارد، در این استاندارد بیان شده است. این ضوابط شامل عملکرد پمپ ها، موتورهای محرکه آن ها، کنترلرها و اجزای کمکی آن ها خواهد بود.

• تاییدیه FM

از دیگر ضوابط معیار عمل بوستر پمپ آتش نشانی باید به داشتن تاییدیه FM اشاره کرد. این تاییدیه یک تاییدیه جهانی بوده که در خصوص تمامی سیستم ها و تجهیزات با ریسک بالا است. زمانی که یک بوستر پمپ آتش نشانی دارای تاییدیه FM است، به این معنی است که این محصول در مقایسه با سایر محصولات موجود در بازار، دارای برتری های کیفی بسیار بیشتری است.

ضوابط معیار عمل بوستر پمپ آتش نشانی

اکنون که با مهمترین استانداردهای بوستر پمپ های آتش نشانی آشنا شدید، زمان آن رسیده است تا اطلاعاتی را در خصوص ضوابط معیار عمل بوستر پمپ آتش نشانی در اختیار شما قرار دهیم. این ضوابط و قوانین می توانند باعث عملکرد بی نقص و بدون مشکل بوستر پمپ های آتش نشانی شوند. از مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ضوابط پمپ و موتور

پمپ هایی که در بوستر پمپ آتش نشانی به کار رفته است باید از نوع سانتریفیوژ بوده و تیپ آن ها نیز خطی، زمینی مکش از ته و یا اسپلیت کیس باشد. همچنین جنس پروانه هایی که در این تجهیزات به کار رفته است، باید از جنس برنج، استیل ضدزنگ و یا برنز باشد. همچنین نیاز است تا توجه ویژه ای به آب بندی پمپ ها شده و آن را به صورت مکانیکی و یا به کمک پکینگ مخصوص انجام داد. نوع موتور به کار رفته در این تجهیزات نیز باید از نوع الکتریکی باشد. تنها در شرایط به خصوصی می توان از موتورهای دیزلی استفاده کرد.

• ضوابط لوله و اتصالات

سایز لوله ای که در دهانه خروجی بوستر پمپ آتش نشانی قرار گرفته است نباید به صورتی باشد که سرعت از 6 متر بر ثانیه زمانی که دبی برابر با 150 درصد است، بیشتر شود. همچنین سایز لوله ای که در دهانه ورودی قرار گرفته است نیز نباید به گونه ای باشد که سرعت از 4.6 متر بر ثانیه، زمانی که دبی برابر با 150 درصد است، بیشتر شود. لوله و اتصالات به کار رفته نیز باید از نوع آهنی بدون درز و یا مانیسمان باشند. برای این که از ارتعاشات در زمان انتقال مایعات جلوگیری شود، نیاز است تا از لرزه گیر استفاده شود.

• ضوابط تابلو برق

یک تابلو برق متصل به بوستر پمپ آتش نشانی نیز باید ضوابط خاص خودش را داشته باشد. درجه حفاظت این تابلو برق باید حداقل IP64 باشد. در این درجه حفاظت، عدد 6 نشان دهنده این است که تابلو برق دارای درجه حفاظتی بسیار بالایی است. به طوری که حتی در برابر انواع گرد و غبار نیز مقاومت مناسبی دارد. عدد 4 نیز نشان دهنده این است که تابلو برق در برابر پاشش آب از هر طرف مقاوم است. همچنین تابلو برق متصل به بوستر پمپ آتش نشانی باید دارای سیستم اعلام کاهش سطح آب از مقدار مجاز آن باشد. همچنین باید بتواند از بوستر پمپ ها در برابر اضافه بار نیز محافظت کند. یک تابلو برق در کنار داشتن قدرت خود سرویسی، باید قابلیت تعمیر به صورت دستی و اتوماتیک را هم داشته باشد.

نحوه نصب فلوسوئیچ آتش نشانی

فلوسوئیچ انواع مختلفی دارد و برای هر کدام از آن ها طیف گسترده ای از روش ها و تکنیک های نصب وجود دارد. طراحی و نوع این قطعه، دو مورد از مهم ترین پارامترهای تعیین کننده در نوع سیم کشی هستند. فلوسوئیچ به هیچ عنوان نباید نزدیک به خم و سایر اتصالات، شیرها، تخلیه و قسم های باریک با پهن لوله و هر قسمت دیگری که ممکن است باعث نوسانات آشکار میزان جریان شود، نصب گردد. این قطعه باید بالای لوله قرار گیرد تا بتواند از زنگ زدگی و رسوب در اطراف آن جلوگیری شود.

برای این که بتوانید عملکرد صحیح فلوسوئیچ را تست کنید، باید شرایط سیستم را بررسی کنید. در بسیاری از مواقع می توان با تست های عملی و بررسی پاسخ سوئیج با تغییر نرج جریان متوجه شد که این قطعه درست کار می کند یا خیر. اما در بعضی مواقع دیگر باید برای تایید پیوستگی اتصال کنتاکت ها، مقاومت سوئیچ را با اهم متر اندازه گیری کرد. اگر هر کدام از این موارد نشان دهنده نتیجه مطلوب نبود، زمان تعویض با تعمیر سوئیچ است.

نقشه تابلو برق بوستر پمپ آتش نشانی

همه بوسترهای پمپ آتش نشانی علاوه بر پمپ دارای قسمت های دیگری هم هستند که یکی از آن سیستم کنترل بوستر است. این سیستم در خود مدار فرمان بوستر و تابلو برقی دارد که برای طراحی و تولید درست آن ها، باید از نقشه تابلو برق استفاده کرد و مدار فرمان را روی حداکثر توان در زمان های حادثه تنظیم کرد. این مدار باید به گونه ای عمل کند که حداقل یک پمپ همیشه آماده به کار باشد. پمپ هایی که برای آتش نشانی در نظر گرفته می شوند باید هر کدام از آن ها به تنهایی قابلیت و قدرت لازم را برای ایجاد فشار آب لازم در شرایط اضطراری داشته باشند.

مدار فرمانی که برای بوستر پمپ های آبرسانی آتش نشانی کاربرد دارد به دو دسته آبرسانی دور ثابت و آبرسانی دور متغیر تقسیم می شود. دور ثابت از دور متغیر ساده تر است، چون تمام کنترل ها توسط اینورتر انجام می شود. بوستر پمپ های آتش نشانی از مدل آبرسانی دور ثابت استفاده می کند و به دو دسته الکترونیکی و الکترومانیکی تقسیم می شود.